Bệnh lao do vi khuẩn lao gây nên. Sau khi phơi nhiễm, vi khuẩn lao có thể gây tổn thương ở hầu hết các bộ phận của cơ thể gần như chỉ trừ lông, tóc, móng.

Trên thế giới bệnh lao còn rất nặng nề ở các nước đang phát triển. Hàng năm có tới 2 tỷ người bịp phơi nhiễm lao, 9 triệu ca mắc mới và 2 triệu người tử vong (HIV/AIDS gây tử vong  3 triệu người, số trét 1 triệu). Việt Nam đứng thứ 12 trong số 22 quốc gia có tỷ lệ mắc bệnh lao cao. Tỉ lệ  người mắc bệnh lao mới biểu hiện dưới các thể bệnh là 173/100.000 dân mỗi năm, tỉ lệ tử vong là 23/100.000 dân. Các thống kê cho biết: 80%  là lao phổi. Đây là nguồn lây chủ yếu và 20% mắc các bệnh lao khác, hơn nữa có tới 80% người bệnh lao nằm trong lứa tuổi từ 16 đến 60 tuổi, lực lượng lao động sản xuất chính.

Khi tiếp xúc gần gũi, kéo dài với nguồn lây là những người mắc bệnh lao phổi khi ho, hắt hơi, nói chuyện làm bắn ra những giọt dịch nhỏ chứa vi khuẩn lao, tạo ra nguy cơ mắc bệnh lao cho những người xung quanh trong đó có các cán bộ nhân viên y tế trực tiếp thường xuyên làm công tác khám, điều trị, điều dưỡng, phục vụ trực tiếp những bệnh nhân bị lao, Ngành Công an, những người làm quản giáo và theo dõi đối tượng mắc bệnh lao tại các trại giam..Tiếp đến là những người làm công tác thú y, giết mổ trâu bò, vắt sữa bò… bị lây bệnh lao bò từ những gia súc bị bệnh lao… Theo thông tư 12/2006/TT- BYT ngày 10/11/2006, phụ lục 1. Nhóm người khi mắc bệnh lao trong quá trình làm việc thì được xác định là mắc bệnh lao nghề nghiệp và được hưởng chế độ đền bù Nhà nước.

 

Khi bị bệnh, các tổ chức, cơ quan trong cơ thể bị phá hủy, nếu phát hiện muộn và điều trị không kịp thời,  không đúng, cơ quan bị tổn thương nặng nề, có chữa khỏi về mặt  vi trùng cũng không hồi phục được. Tổn thương hang hốc, xơ sẹo do lao phổi có thể dẫn đến suy hô hấp, tâm phế mạn…, lao xương khớp dẫn đến gù, vẹo cột sống, cứng khớp, tàn tật suốt đời…theo thông tư 04/2015/TT-BLĐTBXH ngày 2/2/2015 về việc hướng dẫn thực hiện chế độ bồi thường trợ cấp.

Để phòng mắc bệnh lao theo nguyên tắc chung trước tiên phải thanh toán được nguồn lây, phát hiện triệt để và điều trị khỏi. Những biện pháp khác cũng rất quan trọng đó là: Người bệnh: Người lao phổi phải mang khẩu trang, không được khạc nhổ lung  tung mà phải khạc vào giấy hoặc ca, cốc để đúng nơi quy định để khử trùng, tiêu hủy. Lấy bệnh phẩm xét nghiệm đúng nơi quy định, thông thoáng; tốt nhất là ngoài trời.Về nhân viên y tế phục vụ bệnh nhân lao phải mang khẩu trang phòng hộ đúng tiêu chuẩn (N95). Tiếp xúc với người bệnh qua kính ngăn, thực hiện khám chữa bệnh, tư vần phía sau người bệnh… Các cơ sở y tế phục vụ người bệnh lao phải thực hiện tốt quy chế chống chống lây nhiễm. Đầu tư thích hợp các trang bị phòng hộ cần thiết cho nhân viên và người bệnh. Có kế hoạch và quy trình cụ thể thực hiện đầy đủ và hướng dẫn cụ thể cho nhân viên và người bệnh… Bệnh lao là một bệnh lây nhiễm, bệnh nghề nghiệp và cũng là một bệnh xã hội, ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe người lao động. Để bảo vệ người lao động cần tuân thủ những biện pháp phòng hộ cẩn thận từ người bệnh đến nhân viên và là trách nhiệm của các cơ sở y tế, các ngành chăn nuôi. Hơn nữa, người lao động phải có ý thức tự bảo vệ mình, không để mình trong những tình huống thuận lợi mắc bệnh, khi mắc bệnh cũng phải chấp hành đầy đủ nguyên tắc điều trị. Việc  điều trị lao nghề nghiệp cũng được áp dụng các phác đồ điều trị như với các bệnh lao trong cộng đồng hiện nay.

Hàng năm, Viện Sức khỏe nghề nghiệp và môi trường đều tổ chức lớp tập huấn “An toàn lao động và chăm sóc sức khỏe nghề nghiệp” cho các đối tượng là các nhân viên trong các cơ sở y tế, người lao động để nâng cao nhận thức, tuân thủ pháp luật về bảo hộ lao động, ngăn chặn tai nạn lao động và phòng chống bệnh nghề nghiệp.

 

Buổi tập huấn An toàn vệ sinh lao động và chăm sóc sức khỏe nghề nghiệp tại Viện Sức khỏe nghề nghiệp và môi trường.